Сводешов список
Сводешови списоци (англ. Swadesh lists) се списоци на сеопшти и сеприсутни поими наменети за квантитативна споредба на генеалошки сродните јазици, наречени по американскиот јазичар Морис Сводеш (1909-1987). Наоѓаат примена во лексикостатистиката (квантитативно утврдување на сродноста на јазиците) и глотохронологија (датирање на раздвојувањето на јазиците).
Верзии и автори
уредиПостојат неколку верзии на Сводешовиот приод. Во 1950, Сводеш започнал со список од 225 значења, а потоа го намалил на 165 за салишкиот јазик. Во 1952 објавил список од 215 значења, а предложил од нив да се отфрлат 16 кои не се доволно сеприсутни или јасни, и додал еден, па добил 200 збора. Во 1955 издал нова верзија на постоечкиот „список за лекси(костатисти)чка проверка“ со 215 поими, од кои најпогодните 92 ги означил со ѕвездичка. Подоцна додал уште осум посоодветни, па така добил 100. Во 1971 повторно го подобрил списокот, па го објавил во 1972. Овој конечен список од 100 збора е плод постојаните проверки за употребливост и недвосмисленост на поимите во текот на целиот работен век. Затоа, ова е списокот што го носи името „Сводешов список“, и кој е наведен подолу.
Други автори на списоци за лексикостатистичка проверка се Роберт Лис (1953), Џон А. Реј (1958:145f), Дел Хајмс (1960:6), В.Џ Самарин (1967:220f), Д. Вилсон (1969), М.Л. Бендер (1969), Р.Л. Озвалд (1971), В.П. Леман (1984:35f), Д. Ринџ (1992), С.А. Старостин (1984), Вилијам С. Ј. Ванг (1994), М. Лор (2000), Б. Кеслер (2002) и многу други.
Начело
уредиИзворната намера при составување на списокот е да се пронајдат поимите кои се најсеприсутни, културно најнезависни, и достапни на што повеќе јазици, без оглед на нивната „стабилност“.
Примена во лексикостатистиката и глотохронологијата
уредиВаквите списоци наоѓаат примена во лексикостатистиката за утврдување на подгрупи кај јазиците, а во глотохронологијата се користат за да се утврди кога постарите јазици почнале да се разидуваат во посебни гранки и јазици. Утврдувањето на сличности кај зборовите не е лесна задача, бидејќи сродните зборови (когнати) неретко знаат да изгледаат сосем различно, а предуслов за нивното препознавање е законитостите на гласовната промена во дадените јазици. На пример, англискиот збор „wheel“ (тркало) и санскритскиот „чакра“ се сродни (когнати), иако се изгледаат и звучат сосем различно. Во вакви случаи, утврдувањето на сродноста е неможно без да се знае историјата на двата јазика.
Список на 9 јазици
уредиОва е Сводешов список на 207 зборови на 9 јазици.
Бр. | Англиски | Француски | Германски | Италијански | Шпански | Холандски | Шведски | Латински | Македонски |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | I | je | ich | io | yo | ik | jag | ego | јас |
2 | you sing., thou | tu, vous (formal) | du, Sie (formal) | tu, Lei (formal) | tú, usted (formal) | jij, je, U (formal) | du | tu | ти |
3 | he | il | er | lui, egli | él | hij | han | is, ea | тој |
4 | we | nous | wir | noi | nosotros | wij, we | vi | nos | ние |
5 | you pl. | vous | ihr, Sie (formal) | voi | vosotros, ustedes (formal) | jullie | ni | vos | вие |
6 | they | ils, elles | sie | loro, essi | ellos, ellas | zij, ze | de | ii, eae | тие |
7 | this | ceci | dieses | questo | este | deze, dit | det här | hic, is | ова |
8 | that | cela | jenes | quello | ese, aquel | die, dat | det där | ille | она |
9 | here | ici | hier | qui, qua | aquí, acá | hier | här | hic | овде |
10 | there | là | dort | là | ahí, allí, allá | daar | där | ibi | онде |
11 | who | qui | wer | chi | quien | wie | vem | quis | кој |
12 | what | quoi | was | che | que | wat | vad | quid | што |
13 | where | où | wo | dove | donde | waar | var | ubi | каде |
14 | when | quand | wann | quando | cuando | wanneer | när | quando | кога |
15 | how | comment | wie | come | como | hoe | hur | quam, quomodo | како |
16 | not | ne...pas | nicht | non | no | niet | inte, ej | non | не |
17 | all | tout | alle | tutto | todo | al,alle | alla | omnis | се |
18 | many | plusieurs | viele | molti | muchos | veel | många | multi | повеќе |
19 | some | quelques | einige | alcuni | algunos, unos | enkele, sommige | några, vissa | aliqui, aliquot | неколку |
20 | few | peu | wenige | pochi | poco | weinig | få | pauci | малку |
21 | other | autre | andere | altro | otro | ander | annan | alter, alius | друго |
22 | one | un | eins | uno | uno | een | ett | unus | еден |
23 | two | deux | zwei | due | dos | twee | två | duo | два |
24 | three | trois | drei | tre | tres | drie | tre | tres | три |
25 | four | quatre | vier | quattro | cuatro | vier | fyra | quattuor | четири |
26 | five | cinq | fünf | cinque | cinco | vijf | fem | quinque | пет |
27 | big | grand | groß | grande | grande | groot | stor | magnus, grandis | голем |
28 | long | long | lang | lungo | largo | lang | lång | longus | долг |
29 | wide | large | breit, weit | largo | ancho | breed, wijd | bred, vid | latus | широк |
30 | thick | épais | dick | spesso | gordo | dik | tjock | creber | дебел |
31 | heavy | lourd | schwer | pesante | pesado | zwaar | tung | gravis | тежок |
32 | small | petit | klein | piccolo | pequeño | klein | liten | parvus | мало |
33 | short | court | kurz | corto | corto | kort | kort | brevis | краток |
34 | narrow | étroit | eng | stretto | estrecho | smal | trång | angustus | тесен |
35 | thin | mince | dünn | sottile | delgado,flaco | dun | tunn | macer | тенок |
36 | woman | femme | Frau | donna | mujer | vrouw | kvinna | femina | жена |
37 | man (adult male) | homme | Mann | uomo | hombre | man | man | vir | маж |
38 | man (human being) | homme | Mensch | uomo | hombre | mens | människa | homo | човек |
39 | child | enfant | Kind | bambino | niño | kind | barn | puer | дете |
40 | wife | femme, épouse | Frau, Ehefrau | moglie | esposa, mujer | vrouw, echtgenote | , maka, fru | uxor, mulier | жена,сопруга |
41 | husband | mari, époux | Mann, Ehemann | marito | esposo, marido | man, echtgenoot | man, make | maritus | маж,сопруг |
42 | mother | mère | Mutter | madre | madre | moeder | mamma, mor | mater | мајка |
43 | father | père | Vater | padre | padre | vader | pappa, far | pater | татко |
44 | animal | animal | Tier | animale | animal | dier | djur | animal | животно |
45 | fish | poisson | Fisch | pesce | pez, pescado | vis | fisk | piscis | риба |
46 | bird | oiseau | Vogel | uccello | ave | vogel | fågel | avis | птица |
47 | dog | chien | Hund | cane | perro | hond | hund | canis | куче |
48 | louse (one lice) | pou | Laus | pidocchio | piojo | luis | lus | pedis | вошка |
49 | snake | serpent | Schlange | serpente | serpiente, víbora | slang | orm | serpens | змија |
50 | worm | ver | Wurm | verme | gusano | worm | mask | vermis | црв |
51 | tree | arbre | Baum | albero | árbol | boom | träd | arbor | дрво |
52 | forest | forêt | Wald | foresta | bosque | woud | skog | silva | шума |
53 | stick | bâton | Stock | bastone | palo | stok | pinne | fustis | стап |
54 | fruit | fruit | Frucht | frutta | fruta | fruit, vrucht | frukt | fructus | овошје |
55 | seed | graine | Samen | seme | semilla | zaad | frö | semen | семе |
56 | leaf | feuille | Blatt | foglia | hoja | blad | löv, blad | folium | лист |
57 | root | racine | Wurzel | radice | raíz | wortel | rot | radix | корен |
58 | bark (from tree) | écorce | Rinde | corteccia | corteza | schors | bark | cortex | кора |
59 | flower | fleur | Blume | fiore | flor | bloem | blomma | flos | цвеќе |
60 | grass | herbe | Gras | erba | hierba | gras | gräs | herba | трева |
61 | rope | corde | Seil | corda | cuerda | touw, koord | rep | funis | јаже |
62 | skin | peau | Haut | pelle | piel | huid | hud | cutis | кожа |
63 | meat | viande | Fleisch | carne | carne | vlees | kött | caro | месо |
64 | blood | sang | Blut | sangue | sangre | bloed | blod | sanguis | крв |
65 | bone | os | Knochen | osso | hueso | been, bot | ben | os | коска |
66 | fat (n.) | graisse | Fett | grasso | grasa | vet | fett | adeps | масти |
67 | egg | œuf | Ei | uovo | huevo | ei | ägg | ovum | јајце |
68 | horn | corne | Horn | corno | cuerno | hoorn | horn | cornu | рог |
69 | tail | queue | Schwanz | coda | cola | staart | svans | cauda | опашка |
70 | feather | plume | Feder | piuma | pluma | veer | fjäder | penna | пердув |
71 | hair | cheveu | Haar | capelli | cabello, pelo | haar | hår | capillus, coma, crinis | коса |
72 | head | tête | Kopf, Haupt | testa | cabeza | hoofd, kop | huvud | caput | глава |
73 | ear | oreille | Ohr | orecchio | oreja | oor | öra | auris | уво |
74 | eye | œil | Auge | occhio | ojo | oog | öga | oculus | око |
75 | nose | nez | Nase | naso | nariz | neus | näsa | nasus | нос |
76 | mouth | bouche | Mund | bocca | boca | mond | mun | os | уста |
77 | tooth | dent | Zahn | dente | diente | tand | tand | dens | заб |
78 | tongue | langue | Zunge | language | lengua | tong | tunga | language | јазик |
79 | fingernail | ongle | Fingernagel | unghia | uña | vingernagel | nagel | unguis | нокт |
80 | foot | pied | Fuß | piede | pie | voet | fot | pes | стапало |
81 | leg | jambe | Bein | gamba | pierna | been | ben | crus | нога |
82 | knee | genou | Knie | ginocchio | rodilla | knie | knä | genu | колено |
83 | hand | main | Hand | mano | mano | hand | hand | manus | рака |
84 | wing | aile | Flügel | ala | ala | vleugel | vinge | ala | крило |
85 | belly | ventre | Bauch | pancia | barriga | buik | mage | venter | стомак |
86 | guts | entrailles | Eingeweide | intestino | tripas | ingewanden | inälvor | intestina | црева |
87 | neck | cou | Hals | collo | cuello | nek | hals, nacke | collum, cervix | врат |
88 | back | dos | Rücken | schiena | espalda | rug | rygg | tergum | грб |
89 | breast | sein, poitrine | Brust | petto | pecho, seno | borst | bröst | pectus, mamma | гради |
90 | heart | cœur | Herz | cuore | corazón | hart | hjärta | cor | срце |
91 | liver | foie | Leber | fegato | hígado | lever | lever | iecur | црн дроб |
92 | drink | boire | trinken | bere | beber, tomar | drinken | dricka | bibere | напие, пие |
93 | eat | manger | essen | mangiare | comer | eten | äta | edere | најаде, јаде |
94 | bite | mordre | beißen | mordere | morder | bijten | bita | mordere | касне, каса |
95 | suck | sucer | saugen | succhiare | chupar | zuigen | suga | sugere | цицне, цица |
96 | spit | cracher | spucken | sputare | escupir | spuwen | spotta | sputare | плукне, плука |
97 | vomit | vomir | erbrechen | vomitare | vomitar | braken, overgeven | kräkas, spy | vomere | поврати, повраќа |
98 | blow | souffler | blasen | soffiare | soplar | blazen | blåsa | flare | дувне, дува |
99 | breathe | respirer | atmen | respirare | respirar | ademen | andas | spirare | диши |
100 | laugh | rire | lachen | ridere | reír | lachen | skratta | ridere | се смее |
101 | see | voir | sehen | vedere | ver | zien | se | videre | види |
102 | hear | entendre | hören | udire, sentire | oír | horen | höra | audire | слуша |
103 | know | savoir, connaître | wissen | sapere | saber, conocer | weten, kennen | veta | scire | знае |
104 | think | penser | denken | pensare | pensar | denken | tänka | putare | помисли, мисли |
105 | smell | sentir | riechen | odorare, annusare | oler | ruiken | lukta | olere | мириса |
106 | fear | craindre, avoir peur | fürchten | temere | temer | vrezen, angst | frukta, rädas | timere | се плаши, има страв од |
107 | sleep | dormir | schlafen | dormire | dormir | slapen | sova | dormire | спие |
108 | live | vivre | leben | vivere | vivir | leven | leva | vivere | живее |
109 | die | mourir | sterben | morire | morir | sterven | dö | умре, умира | |
110 | kill | tuer | töten | uccidere | matar | doden | döda | necare | убие, убива |
111 | fight | se battre | kämpfen | combattere | pelear | vechten | strida | pugnare | се тепа, се степа |
112 | hunt | chasser | jagen | cacciare | cazar | jagen | jaga | venari | улови, лови |
113 | hit | frapper | schlagen | colpire | golpear | slaan | slå | pellere | удри, удира |
114 | cut | couper | schneiden | tagliare | cortar | snijden | skära | secare | пресече, сече |
115 | split | fendre | spalten | dividere, separare | partir | splijten | dela, klyva | scindere, partiri | подели, дели |
116 | stab | poignarder | stechen | pugnalare | apuñalar | steken | sticka | traicere | прободе, боди |
117 | scratch | gratter | kratzen | graffiare | arañar, rascar | krabben | klia | radere | изгребе, гребе |
118 | dig | creuser | graben | scavare | cavar | graven | gräva | fodere | ископа, копа |
119 | swim | nager | schwimmen | nuotare | nadar | zwemmen | simma | natare | плива |
120 | fly (v.) | voler | fliegen | volare | volar | vliegen | flyga | volare | лета |
121 | walk | marcher | gehen | camminare | caminar | lopen, stappen | gå | gradi | оди‚ чекори |
122 | come | venir | kommen | venire | venir | komen | komma | venire | дојде, доаѓа |
123 | lie | s'étendre | liegen | distendersi | echarse, acostarse | liggen | ligga | iacere | изгасне, гасне |
124 | sit | s'asseoir | sitzen | sedere | sentarse | zitten | sitta | sedere | седне, седи |
125 | stand | se lever | stehen | stare in piedi | estar de pie | staan | stå | stare | стане, стои |
126 | turn | tourner | drehen | girare | voltear | draaien | svänga | vertere | се сврти, се врти |
127 | fall | tomber | fallen | cadere | caer | vallen | falla | cadere | падне, паѓа |
128 | give | donner | geben | dare | dar | geven | ge | dare | даде, дава |
129 | hold | tenir | halten | tenere | sostener | houden | hålla | tenere | држи |
130 | squeeze | serrer | quetschen | spremere | apretar | knijpen | klämma | premere | стегне‚ стисне, стега‚ стиска |
131 | rub | frotter | reiben | strofinare | frotar | wrijven | gnida | fricare | стругне, струга |
132 | wash | laver | waschen | lavare | lavar | wassen | tvätta | lavare | измие, мие |
133 | wipe | essuyer | wischen | asciugare | limpiar | vegen | rensa | tergere | избрише, брише |
134 | pull | tirer | ziehen | tirare | jalar, tirar | trekken | dra | trahere | завлече, повлече, влече |
135 | push | pousser | drücken | spingere | empujar | duwen | trycka | pellere, urgere | турне, турка |
136 | throw | jeter | werfen | tirare | tirar | werpen, gooien | kasta | iacere | фрли, фрла |
137 | tie | lier | binden | legare | atar | knopen | knyta, binda | stringere, ligare | поврзе, врзе, поврзува, врзува |
138 | sew | coudre | nähen | cucire | coser | naaien | sy | suere | зашие, сошие, шие |
139 | count | compter | zählen | contare | contar | tellen | räkna | numerare | брои |
140 | say | dire | sagen | dire | decir | zeggen | säga | dicere | каже, рече, вели |
141 | sing | chanter | singen | cantare | cantar | zingen | sjunga | canere | запее, пее |
142 | play | jouer | spielen | giocare | jugar | spelen | leka, spela | ludere | поигра, игра |
143 | float | flotter | schweben | galleggiare | flotar | zweven | flyta | fluctuare | лебди, плови |
144 | flow | couler | fließen | fluire | fluir | vloeien | rinna | fluere | тони |
145 | freeze | geler | frieren | gelare | helar | vriezen | frysa | gelare | замрзне, замрзнува |
146 | swell | gonfler | schwellen | gonfiare | hincharse | zwellen | svälla | inflare | надуе, надува, дува |
147 | sun | soleil | Sonne | sole | sol | zon | sol | sol | сонце |
148 | moon | lune | Mond | luna | luna | maan | måne | luna | месечина |
149 | star | étoile | Stern | stella | estrella | ster | stjärna | stella | ѕвезда |
150 | water | eau | Wasser | acqua | agua | water | vatten | aqua | вода |
151 | rain | pluie | Regen | pioggia | lluvia | regen | regn | pluvia | дожд |
152 | river | rivière | Fluß | fiume | río | rivier | flod | fluvius | река |
153 | lake | lac | See | lago | lago | meer | sjö | lacus | езеро |
154 | sea | mer | Meer, See | mare | mar | zee | hav | mare | море |
155 | salt | sel | Salz | sale | sal | zout | salt | sal | сол |
156 | stone | pierre | Stein | pietra | piedra | steen | sten | lapis, petra | камен |
157 | sand | sable | Sand | sabbia | arena | zand | sand | arena | песок |
158 | dust | poussière | Staub | polvere | polvo | stof | damm | pulvis | прашина, прав |
159 | earth | terre | Erde | terra | tierra | aarde | jord | terra | земја |
160 | cloud | nuage | Wolke | nuvola | nube | wolk | moln | nimbus, nubes | облак |
161 | fog | brouillard | Nebel | nebbia | niebla | mist, nevel | dimma | caligo, nebula | магла |
162 | sky | ciel | Himmel | cielo | cielo | lucht | himmel | caelum | небо |
163 | wind | vent | Wind | vento | viento | wind | vind | ventus | ветар, ветер |
164 | snow | neige | Schnee | neve | nieve | sneeuw | snö | nix | снег |
165 | ice | glace | Eis | ghiaccio | hielo | ijs | is | glacies | мраз |
166 | smoke | fumée | Rauch | fumo | humo | rook | rök | fumus | чад |
167 | fire | feu | Feuer | fuoco | fuego | vuur | eld | ignis | оган |
168 | ashes | cendres | Asche | ceneri | cenizas | as | aska | cineres | пепел |
169 | burn | brûler | brennen | bruciare | quemar | branden | brinna | ardere | изгори, гори |
170 | road | route | Straße | strada | camino | weg | väg | via | пат |
171 | mountain | montagne | Berg | montagna | montaña | berg | berg | mons | планина |
172 | red | rouge | rot | rosso | rojo | rood | röd | ruber | црвен |
173 | green | vert | grün | verde | verde | groen | grön | viridis | зелен |
174 | yellow | jaune | gelb | giallo | amarillo | geel | gul | flavus | жолт |
175 | white | blanc | weiß | bianco | blanco | wit | vit | albus, candidus | бел |
176 | black | noir | schwarz | nero | negro | zwart | svart | niger, ater, fuscus | црн |
177 | night | nuit | Nacht | notte | noche | nacht | natt | nox | ноќ |
178 | day | jour | Tag | giorno | día | dag | dag | dies | ден |
179 | year | an, année | Jahr | anno | año | jaar | år | annus | година |
180 | warm | chaud | warm | caldo | cálido, tibio | warm | varm | calidus | топол |
181 | cold | froid | kalt | freddo | frío | koud | kall | frigidus | ладен |
182 | full | plein | voll | pieno | lleno | vol | full | plenus | полн |
183 | new | nouveau | neu | nuovo | nuevo | nieuw | ny | novus | нов |
184 | old | vieux | alt | vecchio | viejo | oud | gammal | vetus | стар |
185 | good | bon | gut | buono | bueno | goed | bra | добар | |
186 | bad | mauvais | schlecht | cattivo | malo |
slecht | malus | лош | |
187 | rotten | pourri | verrottet | marcio | podrido | rot | rutten | puter, putridus | скапан |
188 | dirty | sale | schmutzig | sporco | sucio | vies | smutsig | sordidus | валкан |
189 | straight | droit | gerade | diritto | recto | recht | rak | rectus | прав |
190 | round | rond | rund | rotondo | redondo | rond | rund | rotundus | кружен |
191 | sharp | tranchant, pointu, aigu | scharf | aguzzo, affilato | afilado | scherp | vass | acer | остар |
192 | dull | émoussé | stumpf | noioso | desafilado | stomp, bot | slö | hebes | слаб, ослабен |
193 | smooth | lisse | glatt | liscio | suave | glad | len, slät | levis | мазен, гладок, фин |
194 | wet | mouillé | nass, feucht | bagnato | mojado | nat | våt, blöt | umidus | влажен |
195 | dry | sec | trocken | asciutto, secco | seco | droog | torr | siccus | сув |
196 | correct | juste, correct | richtig | corretto | correcto | juist, correct | rätt, riktig | rectus | точно |
197 | near | proche | nah, nahe |
vicino | cerca | dichtbij | nära | propinquus | близу |
198 | far | loin | weit, fern | lontano | lejos | ver | långt bort, fjärran | longinquus | далеку |
199 | right | à droite | rechts | destra | derecha | rechts | höger | dexter | десно |
200 | left | à gauche | links | sinistra | izquierda | links | vänster | sinister | лево |
201 | at | à | bei, an | a | a, en, ante | aan, te, bij, etc. | hos, vid | ad | во, на |
202 | in | dans | in | in | en | in | i | in | во |
203 | with | avec | mit | con | con | met | med | cum | со |
204 | and | et | und | e | y | en | och | et | и |
205 | if | si | wenn, falls, ob | se | si | als, indien | om | si | ако |
206 | because | parce que | weil | perché | porque | omdat | eftersom, ty | quia, quoniam | затоа што, зашто |
207 | name | nom | Name | nome | nombre | naam | namn | nomen | име |
Сводешов список на англискиот и словенските јазици
уреди№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | I | азъ | аз | jaz | ja | ja | јас | ја | ja | já | ja | ja | я | я | я |
2 | thou, you (singular) |
тъі | ти | ti | ti | ti | ти | ти | ti | ty | ty | ty | ти | ты | ты |
3 | he | онъ | той | on | on | on | тој | он | on | on | on | on | він | ён | он |
4 | we | мъі | ние | mi | mi | mi | ние | ми | mi | my | my | my | ми | мы | мы |
5 | you (plural) |
въі | вие | vi | vi | vi | вие | ви | vi | vy | vy | wy | ви | вы | вы |
6 | they | те | oni | oni, one, ona | oni, one, ona | тие | они, оне, она | oni, one, ona | oni, ony, ona | oni, ony | oni, one | вони | яны | они | |
7 | this | овъ, сь | този, тази, това; тоя, тая, туй |
ta, to | ovaj, ova, ovo | ovaj, ova, ovo | овој | овај, ова, ово | ovaj, ova, ovo | tento, tato, toto | ten, tá, to | ten, ta, to | цей, ця, це | гэты, гэта | этот, эта, это |
8 | that | тъ, та, то | онзи, онази, онова; оня, оная, онуй |
ta, to; oni | taj, ta, to | taj, ta, to | тоа | тај, та, то | taj, ta, to | tamten, tamta, tamto | ten, tá, to | tamten, tamta, tamto | той, та, те | той, гэны | тот, та, то |
9 | here | сьдє, овъдє | тук | tu, tukaj | ovdje, ovamo tu<!- at your place -->, tamo |
ovdje | овде, тука | овде | ovde | zde, tady, tu, sem | tu, sem | tutaj, tu | тут | тут | здесь, тут |
10 | there | тѹ, онъдє | там | tam | ondje , onamo | tamo | таму | тамо | tamo | tam | tam | tam | там | там | там |
11 | who | къто | кой | kdo | tko | ko | кој | ко | ko | kdo | kto | kto | хто | хто | кто |
12 | what | чьто | какво, какъв, що | kaj | što | šta | што | што | što | co | čo | co | що | што | что |
13 | where | къдє | къде, где | kje | gdje kamo |
gdje | каде | где | gde | kde | kde | gdzie | де | дзе | где |
14 | when | къгда | кога | kdaj | kad(a) | kad | кога | кад | kad | kdy | kedy, keď | kiedy | коли | калі | когда |
15 | how | како, ꙗко | как | kako | kako | kako | како | како | kako | jak | ako | jak | як | як | как |
16 | not | нє | не | ne | ne | ne | не | не | ne | ne | nie | nie | не | не | не |
17 | all | вьсь | всичко, всички, цял | vse | sve | sve | сите | све | sve | vše, všechno | všetko | wszystko | увесь, (ввесь), все (усе), всі (усі) | усё, усе | весь, всё, все |
18 | many | мъногъ | много | veliko, mnogo | mnogo, puno | mnogo | многу | много | mnogo | mnoho | mnoho, veľa | wiele, mnóstwo | багато | шмат | много |
19 | some | няколко | nekoliko | nekoliko | nekoliko | неколку | неколико | nekoliko | několik, pár, trocha | niekoľko | trochę | декілька, кілька | некалькі | несколько | |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
20 | few | малко, малцина | malo | malo, par | malo | малку | мало | malo | málo, nemnoho | málo | mało, niewiele | мало, небагато | мала, няшмат | немного | |
21 | other | инъ | друг | drugi | drugi, ini | drugi, ini | друг | други, ини | drugi, ini | jiný, druhý | druhý | inny | інший | іншы | другой, иной |
22 | one | ѥдинъ | един | ena | jedan | jedan | еден | један | jedan | jeden | jeden | jeden | один | адзін | один |
23 | two | дъва | две | dve | dva | dva | два | два | dva | dva | dva | dwa | два | два | два |
24 | three | триѥ | три | tri | tri | tri | три | три | tri | tři | tri | trzy | три | тры | три |
25 | four | чєтъірє | четири | štiri | četiri | četiri | четири | четири | četiri | čtyři | štyri | cztery | чотири | чатыры | четыре |
26 | five | пѧть | пет | pet | pet | pet | пет | пет | pet | pět | päť | pięć | п'ять | пяць | пять |
27 | big | вєликъ | голям | velik | velik | velik | голем | велик | velik | velký | veľký | duży, wielki | великий | вялікі | большой, великий |
28 | long | дльгъ | дълъг | dolg | dug | dug | долг | дуг | dug | dlouhý | dlhý | długi | довгий | доўгі | длинный, долгий |
29 | wide | широкъ | широк | širok | širok | širok | широк | широк | širok | široký | široký | szeroki | широкий | шырокі | широкий |
30 | thick | дєбєлъ | дебел | debel | debeo, tust | debeo, tust | дебел, густ | дебео | debeo | tlustý, hrubý | tlstý, tučný | gruby | товстий | тоўсты | толстый |
31 | heavy | тѧжъкъ | тежък | težek | težak | težak | тежок | тежак | težak | těžký | ťažký | ciężki | важкий | цяжкі | тяжёлый |
32 | small | малъ | малък | majhen | mal | mali | мал | мали | mali | malý | malý | mały | маленький | маленькі | маленький |
33 | short | кратъкъ | къс | kratek | kratak | kratak | кус, краток | кратак | kratak | krátký | krátky | krótki | короткий | кароткі | короткий |
34 | narrow | ѫзъкъ | тесен | ozek | uzak | uzak | тесен | узак | uzak | úzký | úzky | wąski | вузький | вузкі | узкий |
35 | thin | тьнъкъ | тънък | tanek | tanak | tanak | тенок | танак | tanak | tenký | tenký | cienki | тонкий | тонкі | тонкий |
36 | woman | жєна | жена | ženska | žena | žena | жена | жена | žena | žena | žena | kobieta | жінка | жанчына | женщина |
37 | man (adult male) |
мѫжь | мъж | moški | muškarac | muškarac | маж | мушкарац | muškarac | muž | muž | mężczyzna | чоловік | мужчына | мужчина |
38 | man (human being) |
чловѣкъ | човек | človek | čovjek | čovjek | човек | човек | čovek | člověk | človek | człowiek | людина | чалавек | человек |
39 | child (a youth) |
дѣть, отрокъ | дете | dete, otrok | dijete | dijete | дете | дете | dete | dítě | dieťa | dziecko | дитина, дитя | дзіця | ребёнок |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
40 | wife | жєна | съпруга | žena | supruga, žena | supruga, žena | сопруга, жена | супруга, жена | supruga, žena | žena, manželka, choť |
manželka, žena | żona, małżonka | дружина, жінка | жонка | жена, супруга |
41 | husband | мѫжь | съпруг | mož | suprug, muž | muž, suprug | маж, сопруг | муж, супруг | muž, suprug | muž, manžel, choť |
manžel | mąż | чоловік | муж | муж, супруг |
42 | mother | мати | майка | mati | mati, majka | majka | мајка | мајка | majka | matka, máma, arch. mateř | mama, matka | matka | мати | маці | мать |
43 | father | отьць | баща | oče | otac | otac | татко | отац | otac | otec | otec | ojciec | батько | бацька | отец |
44 | animal | звѣрь | животно | žival, zver | životinja | životinja | животно | животиња | životinja | zvíře | živočích, zviera | zwierzę | тварина, звір | жывёла, жывёліна, зьвер | зверь, животное |
45 | fish | ръіба | риба | riba | riba | riba | риба | риба | riba | ryba | ryba | ryba | риба | рыба | рыба |
46 | bird | птица | ptica | ptica | ptica | птица | птица | ptica | pták | vták | ptak | птах, пташка | птушка | птица | |
47 | dog | пьсъ | куче, пес | pes | pas | pas | куче, пес | пас | pas | pes | pes | pies | собака, пес | сабака, пёс | собака, пёс |
48 | louse | въшка | uš | uš | uš | вошка | ваш | vaš | veš | voš | wesz | воша | вош | вошь | |
49 | snake | змия | змия | kača | zmija, guja | zmija | змија | змија | zmija | had | had | wąż | гадюка, змія | зьмяя | змея |
50 | worm | чрьвь | червей | črv | crv | crv | црв | црв | crv | červ | červ, červík | robak, czerw | черв'як, хробак | чарвяк | червь |
51 | tree | дрѣво | дърво | drevo | drvo | drvo | дрво | дрво | drvo | strom | strom | drzewo | дерево | дрэва | дерево |
52 | forest | лѣсъ | гора, лес, шума | gozd | šuma, gora | šuma, gora | шума | шума, гора | šuma, gora | les | les | las, bór | ліс | лес | лес |
53 | stick (of wood) |
палица | палка, пръчка, бастун | palica | prut, palica | prut, palica | стап, прачка | прут, палица | prut, palica | hůl, klacek, prut, kůl, pálka | palica, tyč | patyk, pręt, pałka | палиця | кій, палка | палка |
54 | fruit | овощє | плод, овошка | plod | 1) voće 2) plod |
voće, plod | овошје, плод | воће, плод | voće, plod | ovoce, plod | ovocie | owoc | садовина, фрукт | садавіна | плод, фрукт |
55 | seed | сѣмѧ | семе | seme | sjeme | sjeme | семе | семе | seme | semeno, arch. sémě | semeno | nasienie, nasiono | насіння | насеньне | семя, семена |
56 | leaf | листъ | лист | list | list | list | лист | лист | list | list | list | liść | листок | ліст | лист |
57 | root | корєнь | корен | koren | korijen | korijen | корен | корен | koren | kořen | koreň | korzeń | корінь | корань | корень |
58 | bark (of tree) |
кора | кора | skorja | kora | kora | кора | кора | kora | kůra | kôra | kora | кора | кара | кора |
59 | flower | цвѣтъ | цвете | cvet | cvijet | cvijet | цвет | цвет | cvet | květ | kvet | kwiat | квітка | кветка | цветок |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
60 | grass | трава | трева | trava | trava | trava | трева | трава | trava | tráva | tráva | trawa | трава | трава | трава |
61 | rope | въже | vrv | uže, konop | uže, šnjura, kanap | јаже, коноп | уже, конопац, канап | uže, konopac, kanap | lano, provaz, šňůra | lano, povraz, šnúra | lina, sznur | мотузка, шнур | вяроўка, шнур | верёвка | |
62 | skin (of a person) |
кожа | кожа | koža | koža | koža | кожа | кожа | koža | kůže | koža | skóra | шкіра | скура | кожа |
63 | meat (as in flesh) |
мѧсо | месо | meso | meso | meso | месо | месо | meso | maso | mäso | mięso | м'ясо | мяса | мясо |
64 | blood | кръі | кръв | kri | krv | krv | крв | крв | krv | krev | krv | krew | кров | кроў | кровь |
65 | bone | кость | кост, кокал | kost | kost | kost | коска | кост | kost | kost | kosť | kość | кістка | костка | кость |
66 | fat (noun) |
тѹкъ | мазнина | maščoba | debljina mast salo |
debljina, salo | маст, сало | дебљина, сало | debljina, salo | tuk, sádlo, maz | tlstý, tuk, | tłuszcz, sadło | жир, сало | тлушч | жир |
67 | egg | аицє | яйце | jajce | jaje | jaje | јајце | јаје | jaje | vejce | vajce | jajko | яйце | яйка | яйцо |
68 | horn | рогъ | рог | rog | rog | rog | рог | рог | rog | roh | roh | róg | ріг | рог | рог |
69 | tail | опашка | rep | rep | rep | опашка | реп | rep | ocas, ohon, chvost | chvost | ogon | хвіст | хвост | хвост | |
70 | feather (rather not down) |
перо | pero | pero | pero | перо | перо | pero | pero | pero | pióro | перо | пяро | перо | |
71 | hair | власъ | коса, косъм | lasje | kosa, vlasi vlas |
kosa, vlas | коса, влакно | коса, влас | kosa, vlas | vlasy | vlasy | włosy | волосся | валасы | волосы |
72 | head | глава | глава | glava | glava | glava | глава | глава | glava | hlava | hlava | głowa | голова | галава | голова |
73 | ear | ѹхо | ухо | uho | uho | uho | уво | уво, ухо | uvo, uho | ucho | ucho | ucho | вухо | вуха | ухо |
74 | eye | око | око | oko | oko | oko | око | око | oko | oko | oko | oko | око | вока | глаз |
75 | nose | носъ | нос | nos | nos | nos | нос | нос | nos | nos | nos | nos | ніс | нос | нос |
76 | mouth | ѹста | уста | usta | usta | usta | уста | уста | usta | ústa, pusa | ústa | usta | рот, вуста | рот, вусны | рот |
77 | tooth (rather not molar) |
зѫбъ | зъб | zob | zub | zub | заб | зуб | zub | zub | zub | ząb | зуб | зуб | зуб |
78 | tongue | ѩзъікъ | език | jezik | jezik | jezik | јазик | језик | jezik | jazyk | jazyk | język | язик | язык | язык |
79 | fingernail | ногъть | нокът | noht | nokat | nokat | нокт | нокат | nokat | nehet | necht na ruke | paznokieć | ніготь | пазногаць | ноготь |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
80 | foot | стопа | крак, стъпало | stopalo | stopa stopalo |
stopa, stopalo | стапало | стопа, стопало | stopa, stopalo | noha, chodidlo, stopa | noha | stopa | стопа | ступня | стопа |
81 | leg | нога | крак | noga | noga | noga | нога | нога | noga | noha | noha | noga | нога | нага | нога |
82 | knee | колѣно | коляно | koleno | koljeno | koljeno | колено | колено | koleno | koleno | koleno | kolano | коліно | калена | колено |
83 | hand | рѫка | ръка | roka | ruka | ruka | рака | рука | ruka | ruka, dlaň | ruka | dłoń, ręka | долоня, рука | далонь, рука | рука, ладонь |
84 | wing | крило | крило | krilo | krilo | krilo | крило | крило | krilo | křídlo | krídlo | skrzydło | крило | крыло | крыло |
85 | belly | корем | trebuh | trbuh | trbuh | стомак | трбух, стомак | trbuh, stomak | břicho | brucho | brzuch | живіт | жывот | живот | |
86 | guts | ѫтроба, чрѣво | вътрешности | drobovje | crijeva utroba |
crijeva, utroba | црева | црева, утроба | creva, utroba | vnitřnosti, útroby | vnútornosti | wnętrzności | нутрощі | вантробы | внутренности, кишки |
87 | neck | врат, шия | vrat | vrat | vrat | врат, шија | врат, шија | vrat, šija | krk, šíje | krk | szyja | шия | шыя | шея | |
88 | back | гръб | hrbet | leđa | leđa | грб | леђа | leđa | záda, hřbet | chrbát | plecy | спина | сьпіна | спина | |
89 | breast | прьси | гръд | prsi | prsa | prsa, grudi | града | прса, груди | prsa, grudi | prs, hruď, ňadro | prsia | pierś | груди | грудзі | грудь |
90 | heart | срьдьцє | сърце | srce | srce | srce | срце | срце | srce | srdce | srdce | serce | серце | сэрца | сердце |
91 | liver | черен дроб | jetra | jetra | jetra | џигер, црн дроб | јетра | jetra | játra | pečeň | wątroba | печінка | печань | печень | |
92 | to drink | пити | пия | piti | piti | piti | пие | пити | piti | pít | piť | pić | пити | піць | пить |
93 | to eat | ясти | храня се, ям | jesti | jesti | jesti | јаде | јести | jesti | jíst | jesť | jeść | їсти | есьці | есть, кушать |
94 | to bite | хапати | хапя | gristi | gristi | gristi | каса, гриз | гристи | gristi | kousat, hryzat | hrýzť, uhryznúť | gryźć | кусати, гризти | кусаць, грызьці | грызть, кусать |
95 | to suck | съсати | суча | sesati | sisati | sisati | цица | сисати | sisati | sát, cucat | sať, cicať | ssać | смоктати, ссати | ссаць, смактаць | сосать |
96 | to spit | пльвати | плюя | pljuvati | pljuvati, pljucati | pljuvati | плука | пљувати | pljuvati | plivat | pľuvať | pluć | плювати | пляваць | плевать |
97 | to vomit | бльвати | повръщам | bljuvati, bruhati | povraćati, bljuvati | povraćati, bljuvati | повраќа, блуе | повраћати, бљувати | povraćati, bljuvati | zvracet, blít, dávit | zvracať, dáviť, spôsobiť dávenie | wymiotować | блювати | ванітаваць | рвать, блевать |
98 | to blow (as wind) |
дѹхати | духам | pihati | puhati, duhati | puhati, duhati | дува | дувати | duvati | foukat, vanout, vít | fúkať | wiać, dąć | дмухати, дути | дзьмуць | дуть |
99 | to breathe | дъіхати | дишам | dihati | disati | disati | дише, вдишува | дисати | disati | dýchat | dýchať | oddychać | дихати | дыхаць | дышать |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
100 | to laugh | смияти | смея се | smejati | smijati se | smijati | смее | смејати | smejati | smát se | smiať sa | śmiać się | сміятися | сьмяяцца | смеяться |
101 | to see | видѣти | виждам | videti | vidjeti | vidjeti | гледа | видети | videti | vidět | vidieť | widzieć | бачити | бачыць | видеть |
102 | to hear | слъішати | чувам | slišati | čuti | slušati, čuti | слуша | слушати, чути | slušati, čuti | slyšet | mať sluch, čuť, počuť | słyszeć | чути | чуць | слышать |
103 | to know (a fact) |
вѣдѣти, знати | зная | vedeti | znati | znati | знае | знати | znati | vědět, znát | vedieť | wiedzieć | знати | ведаць | знать |
104 | to think | мъіслити | мисля | misliti | misliti | misliti | мисли, помислува | мислити | misliti | myslet, dumat | myslieť | myśleć | думати | думаць | думать, мыслить |
105 | to smell (sense odor) |
помирисвам | duhati | mirisati, vonjati, njušiti | mirisati, njušiti | мириса, смрди | мирисати, њушити | mirisati, njušiti | čichat, cítit | cítiť | wąchać | нюхати | нюхаць | нюхать, чуять | |
106 | to fear | бояти | боя се, страхувам се | bati | bojati se, strahovati | bojati, strahovati | плаши | бојати, страховати | bojati, strahovati | bát se, strachovat se | báť sa | bać się | боятися | баяцца | бояться |
107 | to sleep | съпати | спя | spati | spa(va)ti | spavati | спие | спавати | spavati | spát | spať | spać | спати | спаць | спать |
108 | to live | жити | живея | živeti | živjeti | živjeti | живее | живети | živeti | žít | žiť | żyć | жити | жыць | жить |
109 | to die | ѹмрѣти | умирам | umreti | umrijeti | umrijeti | умира | умрети | umreti | umírat | umierať | umierać | помирати | паміраць | умирать |
110 | to kill | ѹбити | убивам | ubiti | ubiti | ubiti | убива | убити | ubiti | zabít, usmrtit | zabiť, usmrtiť | zabijać | убивати | забіваць | убивать |
111 | to fight | брати | бия се | boriti | boriti se, bojevati | boriti, bojovati | бори, бие | борити, бојевати | boriti, bojevati | bojovat, válčit | bojovať, zápasiť | walczyć | боротися, битися | біцца, змагацца | бороться |
112 | to hunt (transitive) |
ловити | ловувам | loviti | loviti | loviti | ловува | ловити | loviti | lovit | loviť, byť na love | polować | полювати | паляваць | охотиться |
113 | to hit | ѹдарити | удрям | udariti | udariti | udariti | удира, чука | ударити | udariti | udeřit | udrieť | uderzać | ударити | ударыць | ударить |
114 | to cut | сѣщи, рѣзати | режа | rezati | rezati sjeći cijepati strići |
rezati, sjeći | сече, реже | сећи | seći, cepati | řezat, tít/tnout, sekat | ťať, rezať | ciąć | різати | рэзаць | резать, рубить |
115 | to split | цепя | razcepiti | razdijeliti, podijeliti | podijeliti, razdijeliti | поделува, расцепува | поделити, разделити | podeliti, razdeliti | rozdělit | deliť | rozdzielać | розділяти | разьдзяляць | разделить | |
116 | to stab (or stick) |
бости | промушвам | zabosti, zbosti | ubosti, izbosti, zabiti | ubosti | убодува | убости | ubosti | bodnout, píchnout | bodať, šťúrať | pchnąć | колоти | калоць | кольнуть |
117 | to scratch (an itch) |
чєсати | чеша | škrabati | češati, srbiti | češati | гребе, чеша | чешати | češati | škrábat | škrabať | drapać | дряпати | драпаць | царапать |
118 | to dig | копати | копая | kopati | kopati | kopati | копа | копати | kopati | kopat | kopať | kopać | копати | капаць, рыць | копать, рыть |
119 | to swim | плавати | плувам | plavati | plivati | plivati | плива | пливати | plivati | plavat | plávať | pływać | плавати, пливти | плаваць | плавать |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
120 | to fly | лєтѣти | летя | leteti | letjeti | letjeti | лета | летети | leteti | letět | lietieť | latać | летіти, літати | лятаць, ляцець, лётаць | летать |
121 | to walk | ходити | вървя | hoditi | hodati, šetati | hodati | шета, оди | ходати | hodati | jít, kráčet, chodit | ísť | iść, chodzić | йти, ходити | ісьці, хадзіць | ходить, идти |
122 | to come | идвам | priti | doći | doći | доаѓа | доћи | doći | přijít | prísť | przychodzić | приходити | прыйсьці, прыходзіць | приходить, прийти | |
123 | to lie (as on one's side) |
лєжати | лежа | ležati | ležati | ležati | леже | лежати | ležati | ležet | ležať | leżeć | лежати | ляжаць | лежать |
124 | to sit | сѣдѣти | седя | sedeti | sjesti | sjesti sjediti |
седи | сести | sesti | sedět | sedieť | siedzieć | сидіти | сядзець | сидеть |
125 | to stand | стати | стоя | stati | sta(ja)ti | stati | стои | стати | stati | stát | stáť | stać | стояти | стаяць | стоять |
126 | to turn (change direction) |
завивам | obrniti | skrenuti | skrenuti | врти | скренути | skrenuti | obrátit | otočiť (sa) | obracać | повертати | паварочвацца | вращать, вертеть | |
127 | to fall (as in drop) |
пасти, падати | падам | padati | pasti, padati | pasti | паѓа | пасти | pasti | padat, upadnout | padať | upadać | падати | упасьці | падать |
128 | to give | дати, даяти | давам | dajati | dati | dati | дава | дати | dati | dát | dať | dawać | давати | даваць | давать |
129 | to hold (in one's hand) |
дрьжати | държа | držati | držati | držati | држи | држати | držati | držet | držať | trzymać | тримати | трымаць | держать |
130 | to squeeze | стискам, изцеждам | stiskati | stisnuti, stiskati | stisnuti | стиска | стиснути | stisnuti | stlačit, zmáčknout, stisknout | tlačiť, stlačiť | ściskać, zgniatać | стискати | сьціскаць | сжимать | |
131 | to rub | трьти | трия | treti | trljati, (preposition)trljavati, trti | trljati, trti | трие | трљати, трети | trljati, treti | třít | trieť | trzeć | терти | церці | тереть |
132 | to wash | мъіти | мия | umivati | prati | prati | мие | прати | prati | mýt, umývat | umývať (sa), zmyť (sa) | myć | мити | мыць | мыть, умывать |
133 | to wipe | бърша | brisati | brisati | brisati | брише | брисати | brisati | utírat | utierať | wycierać | витирати | выціраць | вытирать | |
134 | to pull | дърпам | vleči | vući | vući | влече | вући | vući | tahat | ťahať | ciągnąć | тягнути | цягнуць | тянуть | |
135 | to push | натискам | suniti | gurati, gurnuti | gurati | турка, бутка | гурати | gurati | tlačit | tlačiť | pchać | штовхати | штурхаць | толкать, пихать | |
136 | to throw | хвърлям | metati | baciti, bacati | baciti | фрла | бацити | baciti | házet | hodiť, hádzať | rzucać | кидати | кідаць | бросать, кидать | |
137 | to tie | вѧзати | връзвам | vezati | vezati | vezati | врзува | везати | vezati | vázat | viazať | wiązać | в'язати | вязаць, зьвязваць | вязать, связывать |
138 | to sew | шия | šivati | šiti | šiti | шие | шити | šiti | šít | šiť | szyć | шити | шыць | шить | |
139 | to count | броя | šteti | brojati | brojati | брои | бројати | brojati | počítat | počítať | liczyć | рахувати, лічити | лічыць | считать | |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
140 | to say | рєщи | казвам | reči | reći, kazati | reći, kazati | вели, кажува | рећи, казати | reći, kazati | mluvit, říkat | hovoriť, povedať | mówić | казати, говорити | казаць, сказаць | говорить, сказать |
141 | to sing | пѣти | пея | peti | pjevati | pjevati | пее | певати | pevati | zpívat | spievať | śpiewać | співати | сьпяваць | петь |
142 | to play | играя | igrati | igrati (se) | igrati | игра | играти | igrati | hrát | hrať (sa) | grać | грати | гуляць | играть | |
143 | to float | плувам, плавам | plavati | plutati | plutati | плови | плутати | plutati | plout | plávať | pływać, unosić się | пливти, триматися на поверхні | плыць, плысьці | плыть | |
144 | to flow | тєшти | тека | teči | teći | teći | тече | тећи | teći | téci | tiecť | płynąć, przepływać | текти | цячы | течь |
145 | to freeze | помръзнѫти | замръзвам | zamrzniti | zalediti, zamrznuti, smrznuti | zalediti, smrznuti | заледува, замрзнува | заледити, смрзнути | zalediti, smrznuti | mrznout, zmrznout | mrznúť | zamarzać | змерзнути | замерзнуць | замёрзнуть |
146 | to swell | подувам се | otekati | oteći, nateći | oteći | отекува, набабрува | отећи | oteći | otékat | opuchať | puchnąć | пухнути, набухати | пухнуць | пухнуть | |
147 | sun | слъньцє | слънце | sonce | sunce | sunce | сонце | сунце | sunce | slunce | slnko | słońce | сонце | сонца | солнце |
148 | moon | мѣсѧць, лѹна | луна | luna | mjesec | mjesec | месечина | месец | mesec | měsíc, luna | mesiac | księżyc, miesiąc | місяць | месяц | луна, месяц |
149 | star | звѣзда | звезда | zvezda | zvijezda | zvijezda | ѕвезда | звезда | zvezda | hvězda | hviezda | gwiazda | зірка, зоря | зорка | звезда |
150 | water | вода | вода | voda | voda | voda | вода | вода | voda | voda | voda | woda | вода | вада | вода |
151 | rain | дъждь | дъжд | dež | kiša, dažd | kiša | дожд | киша | kiša | déšť | dážď | deszcz | дощ | дождж | дождь |
152 | river | рѣка | река | reka | rijeka | rijeka | река | река | reka | řeka | rieka | rzeka | ріка | рака | река |
153 | lake | ѥзєръ | езеро | jezero | jezero | jezero | езеро | језеро | jezero | jezero | jazero | jezioro | озеро | возера | озеро |
154 | sea (as in ocean) |
морѥ | море | morje | more | more | море | море | more | moře | more | morze | море | мора | море |
155 | salt | соль | сол | sol | sol | sol | сол | со | so | sůl | sol, so | sól | сіль | соль | соль |
156 | stone | камъі | камък | kamen | kamen, stijena | kamen | камен | камен | kamen | kámen | kameň | kamień | камінь | камень | камень |
157 | sand | пѣсъкъ | пясък | pesek | pijesak pržina |
pijesak | песок | песак | pesak | písek | piesok | piasek | пісок | пясок | песок |
158 | dust | прахъ | прах | prah | prašina | prašina | прашина | прашина | prašina | prach | prach | kurz | пил | пыл | пыль |
159 | earth (as in soil) |
зємля | земя | zemlja | zemlja | zemlja | земја | земљa | zemlja | země | zem | ziemia | земля | зямля | земля |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
160 | cloud | облакъ | облак | oblak | oblak | oblak | облак | облак | oblak | mrak, oblak | oblak, mrak | chmura, obłok | хмара | хмара, воблака | туча, облако |
161 | fog | мъгла | megla | magla | magla | магла | магла | magla | mlha | hmla | mgła | туман, імла | імгла, туман | туман | |
162 | sky | нєбо | небе | nebo | nebo | nebo | небо | небо | nebo | nebe | nebo | niebo | небо | неба | небо |
163 | wind (as in breeze) |
вѣтръ | вятър | veter | vjetar | vjetar | ветер | ветар | vetar | vítr | vietor | wiatr | вітер | вецер | ветер |
164 | snow | снѣгъ | сняг | sneg | snijeg | snijeg | снег | снег | sneg | sníh | sneh | śnieg | сніг | сьнег | снег |
165 | ice | лєдъ | лед | led | led | led | мраз, лед | лед | led | led | ľad | lód | лід | лёд | лёд |
166 | smoke | дъімъ | пушек, дим | dim | dim | dim | дим, чад | дим | dim | kouř, dým | dym | dym | дим | дым | дым |
167 | fire | огнь | огън | ogenj | vatra, oganj, plamen | vatra, oganj | оган | ватра, огањ | vatra, oganj | oheň | oheň | ogień | вогонь | агонь | огонь |
168 | ashes | пепел | pepel | pepeo | pepeo | пепел | пепео | pepeo | popel | popol | popiół | попіл | попел | зола, пепел | |
169 | to burn (intransitive) |
горѣти | горя | žgati | gorjeti | gorjeti | гори | горети | goreti | hořet | horieť | palić | палити | гарэць | жечь |
170 | road | пѫть | път, шосе | cesta | cesta, put, staza | put, cesta | пат | пут, цеста | put, cesta | silnice, cesta | cesta, hradská | droga | дорога, шлях | дарога, шлях | дорога, путь |
171 | mountain | гора | планина | gora | planina, gora | planina, gora | планина | планина, гора | planina, gora | hora | hora, vrch | góra | гора | гара | гора |
172 | red | чръвєнъ | червен | rdeč | crven | crven | црвен | црвен | crven | červený | červený | czerwony | червоний | чырвоны | красный |
173 | green | зєлєнъ | зелен | zelen | zelen | zelen | зелен | зелен | zelen | zelený | zelený | zielony | зелений | зялёны | зелёный |
174 | yellow | жълт | žolt | žut | žut | жолт | жут | žut | žlutý | žltý | żółty | жовтий | жоўты | жёлтый | |
175 | white | бѣлъ | бял | bel | bijel | bijel | бел | бео | beo | bílý | biely | biały | білий | белы | белый |
176 | black | чрънъ | черен | črn | crn | crn | црн | црн | crn | černý | čierny | czarny | чорний | чорны | чёрный |
177 | night | нощь | нощ | noč | noć | noć | ноќ | ноћ | noć | noc | noc | noc | ніч | ноч | ночь |
178 | day (daytime) |
дьнь | ден | dan | dan | dan | ден | дан | dan | den | deň | dzień | день | дзень | день |
179 | year | лѣто, | година | leto | godina | godina | година | година | godina | rok | rok | rok | рік | год | год |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
180 | warm (as in weather) |
топлъ | топъл | topel | topao | topao | топол | топао | topao | teplý | teplý | ciepły | теплий | цёплы | тёплый |
181 | cold (as in weather) |
хладьнъ, стѹдєнъ | студен, хладен | hladen | studen, hladnoća | studen, hladnoća | студен, ладен | хладноћа, студен | hladnoća, studen | studený, chladný | studený, chladný | zimny | холодний | халодны, сьцюдзёны | холодный |
182 | full | испльнь | пълен | poln | pun | pun | полн | пун | pun | plný | plný | pełny | повний | поўны | полный |
183 | new | новъ, новъіи | нов | nov | nov | nov | нов | нов | nov | nový | nový | nowy | новий | новы | новый |
184 | old | старъ | стар | star | star | star | стар | стар | star | starý | starý | stary | старий | стары | старый |
185 | good | добръ | добър | dober | dobar | dobar | добар | добар | dobar | dobrý | dobrý | dobry | гарний, добрий | добры | хороший; добрый |
186 | bad | зълъ | лош, зъл | zloben | loš, zao | zao, loš | лош | зао, лош | zao, loš | špatný, zlý | zlý | zły | поганий | дрэнны, кепскі, благі | злой, плохой |
187 | rotten (as a log) |
гнил | gnil | trul/truo, gnjil/gnjio, pokvaren < | truo, gnjio | гнил | труо, гњио | truo, gnjio | shnilý | hnilý | zgniły | гнилий | гнілы | гнилой | |
188 | dirty | мръсен, нечист | umazan | prljav, nečist | prljav | валкан, нечист | прљав | prljav | špinavý | špinavý | brudny | брудний | брудны | грязный | |
189 | straight | правъ, равьнъ | прав | raven | prav, ravan | prav, ravan | прав | прав, раван | prav, ravan | přímý | priamy, rovný | prosty | прямий | прамы, просты | прямой |
190 | round | кръгъл | okrogel | okrugao | okrugao | кружен | округао | okrugao | kulatý | guľatý | okrągły | круглий | круглы | круглый | |
191 | sharp (as a knife) |
остръ | остър | oster | oštar | oštar | остар | оштар | oštar | ostrý | ostrý | ostry | гострий | востры | острый |
192 | dull (as a knife) |
тъп | top | tup | tup | тап | туп | tup | tupý | tupý | tępy | тупий | тупы | тупой | |
193 | smooth | гладъкъ | гладък | gladek | gladak | gladak | мазен | гладак | gladak | hladký | hladký | gładki | гладенький | гладкі | гладкий, ровный |
194 | wet | мокръ | мокър | moker | mokar | mokar | мокар, влажен | мокар | mokar | mokrý | vlhký, mokrý | mokry | вогкий, мокрий | мокры, вільготны | мокрый |
195 | dry (adjective) |
сѹхъ | сух | suh | suh | suh | сув | сув | suv | suchý | suchý | suchy | сухий | сухі | сухой |
196 | right (correct) |
правъ | правилен | pravilen | točan, ispravan | tačan, ispravan | точен, правилен | тачан, исправан | tačan, ispravan | správný | správny | poprawny, prawidłowy |
правильний | правільны, слушны | правильный |
197 | near | близъ | близък | bližnji | blizak | blizak | близок | близак | blizak | blízký | blízky, neďaleký | bliski | близький | блізкі | близкий |
198 | far | дальнии, дальнъ | далечен | daljen | dalek | dalek | далечен | далек | dalek | daleký | ďaleký | daleki | далекий | далёкі | далёкий, дальний |
199 | right (side) |
дєснъ, правъ | десен | desni | desni | desni | десно | десни | desni | pravý | pravý | prawy | правий | правы | правый |
№ | Англиски | Старословенски | Бугарски | Словенечки | Хрватски | Босански | Македонски | Српски
(кирилица) |
Српски
(латиница) |
Чешки | Словачки | Полски | Украински | Белоруски | Руски |
200 | left (side) |
лѣвъ | ляв | levi | lijevi | lijevi | лево | леви | levi | levý | ľavý | lewy | лівий | левы | левый |
201 | at | ѹ, при | в, на, при, до | pri | u, pri, kod | u, pri, kod | до, на, кај | у, при, код | u, pri, kod | u, při | pri | przy | коло, біля, при, у, в | каля, ля, пры | при, у, возле |
202 | in | въ | в, във | v | u | u | во | у | u | v | v | w | в, у, ув, уві | у, ў | в, во |
203 | with (accompanying) |
съ | с, със | s, z | s, sa | s, sa | со | с, са | s, sa | s | s | z | з, зі, із | з | с, со |
204 | and | и | и | in | i te a |
i | и | и | i | a, i | a, i | i | та, і, й | і, ды | и |
205 | if | ащє | ако | če, ako | ako da kad bi |
ako | ако | ако | ako | jestliže, jestli | ak | jeśli, jeżeli | якщо | калі | если |
206 | because | понєжє|пон҄єжє | защото | ker | zbog, zato što, jer | zbog, zato što, jer | затоа што, зашто | због, зато што, јер | zbog, zato što, jer | protože | pretože | bo, ponieważ | бо, тому що | бо, таму што | потому что |
207 | name | имѧ | име | ime | ime | ime | име | име | ime | jméno | meno | imię, nazwa | ім'я, назва | імя, назва | имя |
Наводи
уреди- Arndt, Walter W., « The performance of glottochronology in Germanic », dans Language, n° 35 (1959), p. 180-192.
- Bergsland, K.; Vogt, H., « On the validity of Glottochronology », dans Current Anthropology, n° 3 (1962), p. 115-153.
- Bynon, T., Historical Linguistics, Cambridge, 1977, p. 266-272.
- Callaghan, Catherine A., « Utian and the Swadesh list », dans Redden, J. E., Papers for the American Indian language conference, held at the University of California, Santa Cruz, July and August, 1991, p. 218-237, Occasional papers on linguistics, n° 16, Carbondale, Department of Linguistics, Southern Illinois University.
- Campbell, Lyle, Historical linguistics; An Introduction, Edinburgh University Press, Edinburgh, 1998.
- Crowley, T., An Introduction to Historical Linguistics, Auckland / Oxford, 1992, p. 168-190.
- Embleton, Sheila, « Review of ‘An Indo-European classification: A lexicostatistical experiment’ by I. Dyen; J.B. Kruskal & P.Black », TAPS Monograph 82-5, Philadelphia, dans Diachronica, n° 12-2/1992:263-68.
- Gray, Russell D.; Atkinson, Quentin D., « Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin », dans Nature, n° 426.
- Gudschinsky, S., « The ABC's of Lexicostatistics (Glottochronology) », dans Hymes, D., Language in Culture and Society. A Reader in Linguistics and Anthropology, New York, 1964, p. 612-623.
- Haarmann, Harald, « Basic vocabulary and language contacts; the disillusion of glottochronology », dans Indogermanische Forschungen, n° 95:7ff (1990).
- Hockett, Charles F., A course in modern linguistics, Macmillan, New York, 1958, chap. 6.
- Hoijer, Harry, « Lexicostatistics: A critique », dans Language, n° 32 (1956), p. 49-60.
- Holm, Hans J., « The Proportionality Trap. Or: What is wrong with lexicostatistical Subgrouping », dans Indogermanische Forschungen, n° 108 (2003), p. 38-46.
- Holm, Hans J., « Genealogische Verwandtschaft », dans Quantitative Linguistik; ein internationales Handbuch. Herausgegeben von R.Köhler, G. Altmann, R. Piotrowski, Walter de Gruyter, Berlin, 2005, cap. 45.
- Hymes, Dell H., « Lexicostatistics so far », dans Current Anthropology, n° 1 (1) (1960), p. 3-44.
- Jeffers, R.J.; Lehiste, I., Principles and Methods for Historical Linguistics, Cambridge MA., 1982, p. 133-137.
- Lees, Robert, « The basis of glottochronology », dans Language, n° 29 (2) (1953), p. 113-127.
- LEHMANN, W.P., Historical Linguistics : an Introduction, Londres, 1992, p. 175-182.
- McMahon, April; McMahon, Robert, Language Classification by Numbers, Oxford University Press, Oxford, 2005, p. 95.
- McWhorter, John, The power of Babel, Freeman, New York, 2001.
- Nettle, Daniel, « Linguistic diversity of the Americas can be reconciled with a recent colonization », dans PNAS, n° 96(6):3325-9 (1999).
- Penchoen,T., « La Glottochronologie », dans Martinet, A., Le Langage, Paris, 1968, p. 865-884.
- Renfrew, Colin; McMahon, April; Trask, Larry, Time Depth in Historical Linguistics, The McDonald Institute for Archaeological Research, Cambridge (Angleterre), 2000.
- Sankoff, David (1970). "On the Rate of Replacement of Word-Meaning Relationships." Language 46.564-569.
- Sjoberg, Andree; Sjoberg, Gideon, « Problems in glottochronology », dans American Anthropologist, n° 58 (2), p. 296-308 (1956).
- Swadesh, Morris, The origin and diversification of languages, Routledge & Kegan Paul, Londres, 1972.
- Swadesh, Morris, « Salish internal relationships », dans International Journal of American Linguistics, n° 16 (1950), p. 157-167.
- Swadesh, Morris, « Lexicostatistic dating of prehistoric ethnic contacts », dans Proceedings American Philosophical Society, n° 96 (1952), p. 452-463.
- Swadesh, Morris, « Towards greater accuracy in lexicostatistic dating », dans International Journal of American Linguistics, n° 21 (1955), p. 121-137.
- Tischler, Johann, « Glottochronologie und Lexikostatistik », dans Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft, n° 11 (1973), Innsbruck.
- Wittmann, Henri (1969). "A lexico-statistic inquiry into the diachrony of Hittite." Indogermanische Forschungen 74.1-10.[1]
- Wittmann, Henri (1973). "The lexicostatistical classification of the French-based Creole languages." Lexicostatistics in genetic linguistics: Proceedings of the Yale conference, April 3-4, 1971, dir. Isidore Dyen, 89-99. La Haye: Mouton.[2]
Поврзано
уредиНадворешни врски
уредиВидете Appendix:Swadesh lists во Викиречник, слободниот речник. |
- Лексичко-семантички универзалии: Критички преглед (англиски)
- Проект „Розета“ (англиски)