Никополски Санџак

Никополски Санџак (турски: Niğbolu Sancağı; бугарски: Никополски санджак) ― санџак во Отоманската Империја, со Никопол (во денешна Бугарија) како административно средиште. Санџакот бил основан надвор од териториите на Видинското Царство, по Битката кај Никопол во 1396 година.

Никополски Санџак
Niğbolu Sancağı
Никополски санджак
Санџак на Османлиската Империја

1396–1878

Грб на Никопол

Грб

Главен град Никопол
Историја
 -  Битка кај Никопол 1396
 -  Укината 1878
Денес во Бугарија

Администрација

уреди

Најраниот дефтер на Никополскиот Санџак е составен во средината на XV век. Една група изучувачи го датирале овој дефтер во 1430 година, додека друга група изучувачи го датирале со 1479/1480 година.[1] Ова е првиот османлиски дефтер во кој биле споменати Ромите, кој живеел во 431 домаќинство или 3,5 отсто од домаќинствата во овој санџак.[2]

Административна поделба

уреди

Во собраните белешки на Евлија Челебија (средината на XVII век) како еден од 24-те османлиски санџаци во Румелија, е споменат Никополискиот Санџак со 20 зијамети и 244 тимари и приход од 40.000 акчиња.[3] Во средината на 19 век имало 15 кадилаци.[4]

Санџак-бегови

уреди

Бугарскиот историчар Руси Стојков верувал дека Скендербег бил спомнат во 1430 година на османлискиот дефтер како санџак-бег на Никополскиот Санџак.[5] Според ова гледиште тој бил назначен на оваа положба набргу откако бил избран за функцијата санџак-бег на Дебарскиот Санџак. Турскиот историчар Халил Иналџик објаснил дека за Скендербег „ова било голема промоција бидејќи Никопол бил еден од најголемите санџаци на европска Турција“.[6] Историчарот Страшимир Димитров го датирал овој дефтер во 1479–1480 година и верувал дека Искандер-бег споменат во него не е Скендербег, туку некоја друга личност која била на функцијата мирлива во Никопол.[7]

За време на владеењето на султанот Мурат II санџак-бег бил Мехмед-бег, син на Фируз-бег.[8]

Во март 1834 година, Хусеин-паша бил назначен за санџак-бег на Никополскиот Санџак и Видинскиот Санџак.[9]

Економија

уреди

Никополскиот Санџак бил еден од шесте османлиски санџаци со најразвиено бродоградба (покрај Смедеревскиот, Видинскиот, Пожешкиот, Зворничкиот и Мохачкиот Санџак).[10]

Наводи

уреди
  1. Цветкова, Бистра Андреева; Мутафчиева, Вера П; науките), Институт за история (Българска академия на (1966). Търски извори за българската история: серия XV-XVI. Българската академия науките. стр. 161–334.
  2. Marushiakova, Elena (2001). Gypsies in the Ottoman Empire: A Contribution to the History of the Balkans. Univ of Hertfordshire Press. стр. 27. ISBN 978-1-902806-02-0. The first mention of Gypsies in the tax documentation of the Ottoman Empire dates from 1430 and is found in the Register of Timars for the Nikopol sanjak or region, in which 431 Gypsy households are registered, 3.5% of the total listed.
  3. Челебија, Евлија; Hammer-Purgstall, Joseph Freiherr von (1834). Narrative of Travels in Europe, Asia, and Africa in the Seventeenth Century. Oriental Translation Fund. стр. 98.
  4. Smedley, Edward; Rose, Hugh James; Rose, Henry John (1845). Encyclopaedia metropolitana: or Universal dictionary of knowledge...comprising the twofoldadvantage of a philosophical and an alphabetical arrangement, with appropriate engravings. B. Fellowes. стр. 149. This Sanjdk contains fifteen Kddiliks, the chief of which Nicopolis.
  5. Bulletin de la Société historique bulgare. Izd-vo na Bŭlgarskata akademii︠a︡ na naukite. 1968. стр. 242. ...преди няколко години от Р. Стойков мнение, че описът на хасовете, зеа- метите и тимарите в Никополския санджак е от 1430 г. и че споменатият в него Искандер бей бил идентичен с албанския национален герой Скен- дербег,
  6. Kiel, Machiel (1990). Ottoman architecture in Albania, 1385-1912. Research Centre for Islamic History, Art and Culture. стр. 173, 187. ISBN 978-92-9063-330-3. Skanderbeg,... of Kruja between 1438 and 1440, after which date he was promoted to the rank of sanjak-bey of Dibra (Debar) and shortly afterwards to the important Nikopol in Northern ... 7) Inalcik, article Arnavudluk in E.I. In fact this was a big promotion as Nikopol was one of the largest sanjaks of European Turkey
  7. Poredit︠s︡a "Balkani". Институт за балканистика при БАН. 1970. стр. 15. ... в който се споменава Искандер бей, мир-лива на Никопол. Този регистър се оказва не от първата половина на XV в., а от 1479 — 1480 г. и споменатият в. него Искандер бей няма нищо общо с Г. Кастриоти
  8. Lewis, Bernard (1974). Islam, from the Prophet Muhammad to the Capture of Constantinople: Politics and war. Harper & Row. стр. 142. The bey of the Sanjak of Nicopolis, Mehmed Bey, the son of Firuz Bey, ...
  9. sir Grenville Temple (1836). Excursions in the Mediterranean. стр. 277. Husseyn pasha confirmed to the sanjaks of Widin and Nicopolis, and to the command of the fortress of Widin
  10. Godis̆njak grada Beograda. Beogradske novine. 1979. стр. 35. Посетено на 6 јануари 2025. Ипак градња бродова се посебно везивала за шест санџака: никопољски, видински, смедеревски, зворнички, пожешки и мохачки.