Дражен Далипагиќ

Дражен Далипагиќ - Праја (Мостар, 27 ноември 1951 - Белград, 25 јануари 2025) ― босанскохерцеговски-југословенски кошаркар и српски тренер. Дипломирал на Вишата педагошка школа во Белград.

Дражен Далипагиќ во 2007 година.

Во Партизан пристигнал летото 1971 година, а до 1982 г. одиграл десет сезони во црно-белиот дрес. Во тој период за Партизан одиграл 305 натпревари и постигнал 8.278 поени, со просек од 33,7 поени по натпревар, па и денес, по повеќе од 30 години, останува најдобар стрелец во богатата историја на клубот. Со Партизан освоил две титули во државното првенство и два Купа „Радивој Кораќ“. Играл и за Реал Мадрид, Удине, Венеција (постигнал рекордни 70 поени против Виртус Болоња), Верона, а кариерата ја завршил во дресот на Црвена звезда.

Клупска кариера

Со кошарка почнал да се занимава на 18 години. За време на отворањето на новата спортска сала во Зворник во 1971 година, бил организиран состанок на репрезентациите на републиките Босна и Херцеговина и Србија. На тој меч Далипагиќ настапил за репрезентацијата на Босна и Херцеговина, доминирал во скокот под двата коша и постигнал најмногу поени. Селекторот на југословенската репрезентација, Ранко Жеравица, кој тоа лето станал тренер на Партизан, решил да го доведе во својот состав. За Далипагиќ бил заинтересиран и првакот Југопластика, кој имал географска предност бидејќи бил поблиску до Мостар, па Далипагиќ прв го направил договорот со нив. Тој му поставил услов на Партизан да игра за тој клуб само ако игра Прва лига. На крајот на сезоната 1970/71, Партизан испаднал од Првата лига, но бидејќи Втората лига била играна во летната вонсезона, тие успеале да се вратат за следната сезона во 1971/72 година. Функционерот на Партизан, Ѓорѓе Чоловиќ, бил поприемачки, му ветил дека Партизан ќе изгради играчки состав за иднината, а Далипагиќ решил да дојде во Партизан. Прекршувањето на договорот со Југопластика го чинел шестмесечна суспензија од Кошаркарскиот сојуз на БиХ, па Далипагиќ го пропуштил почетокот на сезоната. Првиот службен натпревар за Партизан го одиграл против Задар и постигнал 6 поени. Пред домашните навивачи дебитирал против загрепска Локомотива и постигнал 21 поен.

Во Партизан, тој играл во сезоната 1972/73. Репрезентативниот дефанзивец Драган Киќановиќ бил донесен од чачачки Борац, кој со Далипагиќ ќе прави тандем во Партизан и во репрезентацијата на Југославија. Жеравица го напуштил Партизан во 1975 година, а како тренер го наследил Борислав Ќорковиќ. Далипагиќ и Партизан ја освоиле својата прва југословенска титула во сезоната 1975/76 до 1982 година. Праја одиграл десет сезони во црно-белиот дрес. Во тој период одиграл 305 натпревари и постигнал 8.278 поени, со просек од 33,7 поени по натпревар, па и денес, по повеќе од 30 години, останал најдобар стрелец во богатата историја на клубот. Со Партизан освоил две титули во државното првенство и два Купа „Радивој Кораќ“.

По Партизан, тој заминал во Италија каде играл за Венеција, Удине и Верона. Тој бил трипати најдобар стрелец на италијанското првенство со просеци од 30,8, потоа 36,5 и на крајот 36,3 поени по меч. Тој шутирал тројки со 47,1 отсто. И на 25 јануари 1987 година, играјќи за Венеција против Виртус, тој постигнал 70 поени. Играл и за Венеција кога таа била во Втора лига, а таа сезона просекот му бил 42,9 поени.

Во сезоната 1982/83, тој го носел дресот на Реал Мадрид, но играл само во Евролигата. На 39-годишна возраст, по наговор на неговиот пријател Мока Славниќ, го облекол дресот на Црвена звезда. Во сезоната 1990/91, иако во четириесеттите, постигнал 321 поен, шутирајќи тројки со 38 проценти.

Тој бил еден од првите играчи од Европа за кој интерес покажала екипа од НБА. Бил во кампот на Бостон Селтикс и бил убедливо најдобриот играч. Сепак, Праја се откажал од играњето во најсилната светска лига бидејќи НБА и ФИБА тогаш биле неусогласени. Неговото појавување во НБА тогаш трајно ќе му го ускратело правото да игра за државната репрезентација.

Репрезентација

Тој освоил сребрен медал на Олимписките игри во Монтреал во 1976 година, заедно со репрезентацијата на Југославија, и златен медал на следните Игри во Москва во 1980 година. На Светското првенство во 1974 година во Порторико репрезентацијата на СФРЈ во која настапувал била втора, а четири години подоцна на Светското првенство во Манила, била прва. Далипагиќ тогаш бил прогласен за најдобар играч на првенството. Истата репрезентација била трета на Светското првенство во Колумбија во 1982 година и втора на Европското првенство во 1981 година.

На отворањето на Олимписките игри во 1984 година во Лос Анџелес го носел знамето на СФРЈ и подоцна освоил бронзен медал.

За репрезентацијата на Југославија одиграл 246 натпревари и постигнал 3.700 поени, што е најмногу во историјата. Точно 400 повеќе од вториот најефикасен - Киќановиќ, и 520 повеќе од Крешимир Ќосиќ.

Во 1977 година Далипагиќ ја освоил наградата најдобар играч во Европа, а во 1978 година, тој бил најдобар спортист во Југославија.

Далипагиќ (14) на ЛОИ 1980 година.

По кошарката

На крајот на својата кошаркарска кариера бил тренер, а ги водел италијанската Гориција, МЗТ Аеродром и белградската екипа Астра банка.

Во јануари 2005 година во Спрингфилд, тој станал член на Куќата на славните на кошарката. Ова признание од поранешна Југославија го добиле секретарот на ФИБА, Борислав Станковиќ, „таткото на југословенската кошарка“ Александар Николиќ, центарот Крешимир Ќосиќ и Дражен Петровиќ.

Претседателот на Србија и Црна Гора , Светозар Маровиќ, го одликувал Далипагиќ со Орденот „Немања“ - II степен.

На иницијатива на Педро Фернандес, поранешен тренер на Реал Мадрид, на 1 март 2007 година, во Алкобендас, Шпанија, била отворена Европската кошаркарска куќа на славните. Меѓу оние кои на 12 септември станале членови на Куќата на славните се: Ранко Жеравица, Борисав Станковиќ и Дражен Далипагиќ

Приватен живот

Тој бил оженет е со економистката Соња Пожег, поранешна тенисерка, а ја имаат ќерката Сања и синот Даворин, кој е кошаркар. Даворин Далипагиќ играл за белградските клубови Партизан, Атлас и Астра банка.

Останато

• Во реклама за пиво, Дражен Далипагиќ и Владе Дивац ставиле кикиритки во празна лименка за пиво и откако Дивац изгубил, Далипагиќ му рекол „Мали, оди по пиво“. Рекламата му оддава почит на познатиот полуфинален натпревар меѓу Југославија и Советскиот Сојуз на Светското првенство во 1986 година во Шпанија. Откако Советите се вратиле во игра по двете грешки на Дивац, а подоцна победиле по продолжение, Далипагиќ му пришол на тажниот Дивац и му рекол: „Мали, не е важно... следниот пат ќе бидат твои...“
• Интересен е спортскиот почеток на Праја. Почнал како и сите деца со фудбал во Вележ во родниот Мостар. Играл центар од средниот ред. Таму го добил прекарот што го носи и денес - Праја. Од фудбал, тој преминал во ракомет, а само на осумнаесет години по наговор на постариот брат почнал да се занимава со кошарка во мостарска Локомотива. Само две години подоцна настапил за Партизан (1971), а веќе во 1973 година, тој бил одликуван со својот прв медал на Европското првенство во Шпанија.

Надворешни врски

• Видео на YouTube
• Профил на interbasket.net
• Далипагиќ во Куќата на славните
• „Далипагиќ: Србија не успеа кога беше најважна“, Златан Рашидовиќ, Ал Џезира Балканс, 12 октомври 2019 година.